Een draak kun je tegen je in het harnas jagen, maar je kunt er ook een band mee opbouwen
Chasing the Dragon
Voor u ligt een plan voor een markant kunstwerk dat in fases opgebouwd is en dat bovendien de eerste stap kan vormen in een gefaseerde aanpak van ‘de gouden driehoek’, de buurt rond de Kempkensweg.
Ons voorstel omvat een grote sculptuur van een draak die zich deels boven de grond bevindt en deels onzichtbaar is. De kop van de draak, het beginpunt, steekt uit de grond aan de stationszijde van de buurt, middenin wat nu een rotonde is. Het lijf en de staart komen op meerdere plekken door de buurt aan het oppervlak (de verschillende ‘fases’) en worden verbonden door middel van een langwerpig park, licht golvend, als het lijf van de draak zelf.
De suggestie dat de rest van de draak zich onder de grond bevindt wordt versterkt door thematisch vormgegeven putdeksels en andere opvallende objecten. Het ‘onzichtbare’ gedeelte kan zichtbaar gemaakt worden door middel van een Augmented Reality-app voor smartphones en tablets.
Street Art
De hoeveelheid openbare kunst die Heerlen Murals in loop der jaren heeft opgeleverd kan meer (inter-)nationale aandacht gebruiken. Daarom stellen we voor om van de gehele ‘gouden driehoek’ een openluchtmuseum voor ‘street art’ te maken, de meest invloedrijke kunstvorm anno nu. Hiervoor kunnen de muurschilderingen uitgebreid kunnen worden met sculptuur en andere verwante vormen.
De draak is hiervoor een geweldige aandachtstrekker en krijgt een voorbeeldfunctie, aangezien het kunstwerk tot stand komt door middel van geavanceerde 3D-technieken. Bovendien kunnen de sculpturale onderdelen, de ‘bogen’ van het drakenlijf, dienen als tastbare, toegankelijke en herkenbare componenten, bijvoorbeeld als poorten en zitobjecten.
De drie hoeken van de buurt worden gedefinieerd door: 1. de kop van de draak, 2. de punt van de staart en 3. een gerelateerde 3D-sculptuur. Het middelpunt is een bezoekerscentrum, de locatie van waaruit rondleidingen, (draken-)speurtochten en thematische evenementen ondernomen kunnen worden. De ingang willen we voorzien van een markant herkenningsteken.
Een openluchtmuseum voor de meest invloedrijke kunstvorm anno nu
Vele kanten van de draak
Een draak op ware grootte, prominent én permanent vertegenwoordigd in de openbare ruimte, is op zich al een ontzagwekkende verschijning. Het klopt als publiek kunstwerk, als fysieke manifestatie van het optillen naar een hoger niveau, de verheffing die cultuurbeleid met openbare kunst voor ogen heeft. In die zin vertegenwoordigt de draak verbeeldingskracht en het uithoudingsvermogen van de buurt, die veel heeft doorgemaakt.
Natuurlijk, een draak is een vurig monster dat zich ondergronds verplaatst, en symboliseert in oppervlakkige zin het mijnbouwverleden van Heerlen. Tegelijk verwijst het onomwonden naar de recente geschiedenis van de Kemkensweg: (‘chasing the dragon’ is van oorsprong straattaal voor heroïnegebruik) het welig tieren van drugs, prostitutie, de homoscene, het nachtleven en andere underground(!)fenomenen die hun eigen regels hanteren en verborgen (sub-)culturen vertegenwoordigen.
In de bovengrondse ‘burgerwereld’ vind je vooral negatieve associaties met de draak terug, bijvoorbeeld het drakensteken bij carnaval en het doden van de draak door St. Joris. Frappant is dat de draak alleen als kwaadaardig wordt gezien in de christelijke en rooms-katholieke culturen. In andere samenlevingen symboliseert de draak ontembare kracht die angst oproept, maar die met doorzettingsvermogen begrepen kan worden. Een draak kun je tegen je in het harnas jagen, maar je kunt er ook een band mee opbouwen.
De draak heeft magische krachten en daarmee een hoge status in de meeste culturen. Opvallend genoeg zijn dit de culturen die in tegenstelling tot de onze bevolkingsgroei doormaken en die sterk vertegenwoordigd zijn in de huidige toeristenstroom. Denk alleen maar aan de draken in de poorten die de Chinatowns in diverse steden markeren. Chasing the Dragon benadrukt deze positieve symboliek, zonder het verleden te veronachtzamen.
De draak wordt symbool voor de antistad: als je het goed benut kun je er veel uithalen
De vijf(!) seizoenen
Met de draak willen we vooral een nieuw tijdperk symboliseren, een ‘vijfde seizoen’, waarin plekken tot bloei komen die in het verleden zo goed als afgeschreven werden. In ons plan wordt de Kempkensweg een autovrij park, waar verschillende gewassen tot bloei komen, in verschillende fases, in relatie tot de steeds opduikende draak. De sculptuur krijgt een post-apocalyptische uitstraling, als een overblijfsel uit een onbestemd verleden. Alle verhalen van de buurt, uit heden en verleden en zowel positief als negatief, kunnen hieraan gerelateerd worden en moeten ook plaats krijgen binnen de ‘gouden driehoek’.
Het project moet een belofte voor de toekomst uitstralen, waarbij lering getrokken wordt uit verhalen ontgonnen uit het verleden. Het geeft een positieve draai aan begrippen als ‘krimp’ en antistad’ die met Heerlen geassocieerd worden. De draak wordt een symbool voor de antistad: als je de ruimte goed benut kun je er veel uithalen. Krimp is energie, groei zonder verspilling.